Sistema Cheve 2018
Witold Hoffman
zdjęcia – Kasia Biernacka
Powrót w 2017 roku, czyli po 13 latach przerwy, do Cheve – „jaskini-matki” gór Sierra Juarez, był ogromnym przedsięwzięciem. Transport sprzętu nurkowego do pierwszego syfonu, mimo udziału ponad 60 grotołazów, zajął ponad miesiąc. Dwutygodniowa akcja za syfonem pierwszym, wraz z dwoma akcjami za syfon drugi, poza pogłębieniem jaskini o 4 m oraz skartowaniem ok. 700 m nowych ciągów, nie przyniosła przełomu.
Był to moment, kiedy los dalszych wypraw w tę okolicę wisiał na włosku… Od wielu lat, Sierra Juarez słynie z najgłębszego hydrologicznie potwierdzonego potencjału jaskiniowego – prawie 2600 m deniwelacji. Działalność eksploracyjna prowadzona od lat 90. przyniosła odkrycie 3 potężnych jaskiń: Cheve (-1488), Charco (-1278), oraz J2 (-1229). Niestety, żadna z tych dróg nie pozwoliła na dotarcie głębiej niż na około 1500 m deniwelacji.
Wszystko zmieniło się w Wielkanoc 2017. Równolegle do działań nurkowych prowadzone były rekonesanse powierzchniowe. Jedna z nowo odkrytych wtedy jaskiń – Cueva de la Peña Negra (CL6) – została wyeksplorowana do -150 m bardzo obiecującym ciągiem studni. Niestety dalszą drogę blokowało potężne zawalisko. Podążając serią niezwykle ciasnych szczelin – równoległych do ciągu studni – po 2 dniach powiększania wielu fragmentów, przekopywania rumoszu (m.in wykopania 6 m studni w zawalisku „Młodość i Brawura”) i 200 m ciasnych meandrów, udało się przedostać na balkon nad korytarzem o rozmiarach 30 x 30 m.
Znalezione obejście zawaliska czyli „Bypass”, z uwagi wyjątkowo nieprzyjemny charakter również doczekało się swojego obejścia – „Bypass of the bypass”.
Z uwagi na późny etap wyprawy, udało się zorganizować tylko kilka wyjść eksploracyjnych. Mimo to skartowano 3.4 km sal, korytarzy, ciągów wodnych o niespotykanych – nawet jak na standardy Cheve – rozmiarów jaskini.
Wszystko to stwarzało perspektywę… że być może to nie Cheve jest główną jaskinią rejonu.
W 2018 roku kontynuowaliśmy pracę, skupiając się głównie na Cueva de la Peña Negra (CL6), co przyniosło niespotykany – nawet jak na meksykańskie standardy – wynik skartowanych prawie 14 km.
Okazało się, że CL6 rozwija się nieznacznie wyżej niż Cheve, nie ustępując jej gabarytami. Cztery odnalezione niezależne połączenia z Cheve (bocznymi ciągami) zwiększyły długość systemu do 45,949 m.
Otrzymane odpowiedzi zadały jeszcze więcej pytań. Okazało się, że sytuacja wcale nie jest taka jednoznaczna i mamy do czynienia z niezwykle skomplikowanym (nie jak myślano przez lata prostym tunelem) systemem, z wieloma niezależnymi, krzyżującymi i mieszającymi się ciągami wodnymi.
Podsumowanie wyprawy 2018 na stronie organizatora czyli USDCT (United Nations Deep Caving Team):
http://www.usdct.org/sistemacheve_2018.php
Pod koniec wyprawy Cheve 2017 dokonaliśmy niezwykłego odkrycia, około 3 km na wschód od głównego otworu systemu. Początkowo mówiliśmy o nowo odkrytym obiekcie CL6, jednak podczas późniejszych rozmów z miejscowymi dowiedzieliśmy się, że miejsce, gdzie leżał otwór, miało własną geograficzną nazwę: Peña Negra (Czarny Klif). Zmieniliśmy więc nazwę na Cueva de la Peña Negra (Jaskinia w Czarnym Klifie). Ostatnia w 2017 roku akcja w CL6 zakończyła się w korytarzu o wymiarach 40 x 40 metrów z silnym przewiewem, nie mieliśmy więc wątpliwości, że jeszcze tam wrócimy.
Pierwsi członkowie zespołu wyruszyli z Austin w Teksasie 25 lutego 2018. W wyprawie wzięło udział 40 grotołazów z 6 krajów. Ostatnia, deporęczująca ekipa wróciła do Austin 30 kwietnia.
Zaporęczowaliśmy obie jaskinie, ponieważ w 2017 w okolicach dna Cheve również odkryto obiecujący korytarz z silnym przewiewem. Do poręczowania zużyliśmy łącznie około 8000 metrów lin.
W jaskiniach założyliśmy 6 podziemne obozy, po 3 w każdej. Nierzadko w bazie na powierzchni przebywało zaledwie 3-5 osób, podczas gdy wszyscy pozostali biwakowali w jaskini. Podziemne obozy były połączone z bazą linią telefoniczną, pozwalającą na codzienne koordynowanie prac w jaskiniach.
Efektem wyprawy była niezwykła ilość nowo odkrytych i skartowanych korytarzy. Do systemu dodaliśmy aż 13,5 km, w większości w Peña Negra. W przeważającej części to potężne gangi, mierzące 40 x 40 m lub więcej.
Peña Negra osiągnęła głębokość 798 m, a następnie w czterech dość odległych od siebie miejscach połączyła się z Cheve. Pierwszego połączenia dokonaliśmy blisko Camp 2, tuż powyżej East Gorge, w starym ciągu, odkrytym w 1988 roku.
Przekrój połączonych jaskiń pokazuje wyraźnie, że górne partie Cheve, znane już od ponad 30 lat, są bocznymi ciągami jaskini Peña Negra.
W dolnych partiach Cheve również prowadzono intensywną eksplorację, rezultatem której było 1,1 km nowo odkrytych ciągów. Jaskini jednak nie pogłębiono.
Długość Sistema Cheve wzrosła do 45,949 m.
Polscy członkowie wyprawy Sistema Cheve 2018:
Kasia Biernacka
Sonia Dudziak
Tomasz Fiedorowicz
Marcin Gala (zastępca kierownika)
Witold Hoffmann
Jolanta Sikorska
oraz Zuzanna Gala